در خصوص اجاره نامه رسمی با کد رهگیری باید به این موضوع توجه کنید که اجاره نامه یا یک سند عادی است، یا یک سند رسمی. اسناد رسمی آن دسته از اسناد هستند که در دفاتر ثبت اسناد (محضر خانه) تنظیم میشوند. اسناد که در آژانسهای املاک تنطیم میگردند نیز جزو اسناد عادی هستند.
مسئله دریافت کد رهگیری اساساً به خاطر وجود اسناد عادی مطرح شده است. چرا که در سالهای دورتر، هیچ اطلاعاتی از اسناد عادی در سامانههای دولتی ثبت نمیشود.
همین مسئله باعث شد تا مسئله کد رهگیری مطرح شود تا اطلاعات اسناد عادی در اختیار سازمانهای دولتی نیز باشد. بنابراین اساسا موضوع دریافت کد رهگیری برای اسناد عادی که در آژانسهای املاک تنظیم میشود موضوعیت دارد. یعنی در کل برای اجاره نامه رسمی، کد رهگیری صادر نمیشود.
از نظر قانون برای تنظیم اجاره نامه با کد رهگیری نباید هیچ گونه هزینهی اضافه از موجر و مستاجر دریافت شود. اما متاسفانه برخی از مشاورین املاک از ناآگاهی مردم سوءاستفاده کرده و برای گرفتن کد رهگیری از آنها هزینه دریافت میکنند.
بنابراین اگر مشاور املاکی برای دریافت کد رهگیری از شما درخواست پول اضافه کرد، نباید بپذیرید. چرا که این کار قانونی نیست.
آیا برای موضوع مالیات کد رهگیری دریافت کرد یا خیر؟
تا پیش از اواسط تابستان ۹۹ شرایط به این ترتیب بود که معمولا موجر تمایلی برای دریافت کد رهگیری نداشت. مستاجر نیز در برخی مواقع بر خلاف موجر تمایل به دریافت کد رهگیری داشت.
دلیل موجر برای بیتمایلی نسبت به دریافت کد رهگیری این بود که زیر بار پرداخت مالیات بر اجاره نرود. دلیل مستاجر هم برای درخواست دریافت کد رهگیری، پیگیری راحتتر مشکلات احتمالی آتی بود.
اما از اواسط تابستان ۹۹ و با اعلام مصوبه دولت در خصوص دریافت مالیات از خانههای خالی، این وضعیت در حال تغییر است.
بعد از تیر ماه ۹۹ و اعلام این مصوبه، شرایط تغییر کرد. به این معنی که اگر مالک کد رهگیری دریافت کند، مالیات بر اجاره شامل حال او میشود. اگر هم کد رهگیری دریافت نکند، مشمول پرداخت مالیات بر خانههای خالی میشود.
در نتیجه شاهد این هستیم که به مرور تمایل مالک برای دریافت کد رهگیری برای اجاره نامه بیشتر از قبل میشود.
فسخ کد رهگیری اجاره نامه به چه صورت است؟
باید توجه داشته باشید که عبارت فسخ کد رهگیری اجاره نامه عبارت درستی نیست. چرا که کد رهگیری صادر شده را نمیتوان فسخ کرد و اساسا استفاده از اصطلاح فسخ برای کد رهگیری اشتباه است. عبارت درست این است که بگویم: «فسخ قراردادی که برای آن کد رهگیری دریافت کردهایم.»
اما علت مطرح شدن این اصطلاح این است که برخی از موجرین بابت موضوع فسخ اجاره نامه نگرانیهایی دارند. این نگرانی از این جهت است که نمیدانند در صورتی که برای اجاره نامه کد رهگیری بگیرند، در صورت فسخ چه اتفاقی برای اطلاعات ثبت شده آنها در سامانههای مالیاتی کشور میافتد.
در این خصوص باید بدانید که برهم خوردن قرارداد ۲ حالت دارد:
- با رضایت طرفین انجام میشود (اقاله)
- به واسطه شرطی که در قرارداد ذکر شده، یکطرفه فسخ میشود
در حالتی که قرارداد اجاره نامه با رضایت طرفین برهم بخورد، موجر و مستاجر با مراجعه به مشاور املاک و اعلام این موضوع میتوانند قرارداد را اقاله کنند. مشاور املاک نیز میتواند با مراجعه به سامانه صدور کد رهگیری، اقاله شدن قرارداد را اعلام کند.
در حالتی که به واسطه شرطی در قرارداد (مثلا عدم پرداخت اجاره از سوی مستاجر) بخواهیم قرارداد را فسخ کنیم، باید به مراجع قضایی مراجع کنیم. در عمل با مراجعه به مراجع قضایی، فسخ قرارداد به صورت خودکار در سامانههای مربوطه ثبت میشود. در نتیجه باز هم مشکلی برای موجر یا مستاجر اتفاق نمیافتد.
استعلام قرارداد املاک از طریق کد ملی، یکی از امکانات متعددی است که توسط سامانه ثبت معاملات و املاک کشور iranamlaak.ir برای کاربران این سایت فراهم گردیده است.