این اصطلاح حقوقی قصد بیان این قاعده و اصل را دارد که وقتی یک دعوایی یا شکایتی انجام شد و برای آن حکم صادر شد دیگر همان اشخاص نمی توانند دوباره برای همان دعوا یا شکایت اقامه دعوا کنند.
زیرا این امر و یا این پرونده مختوم شده یا خاتمه یافته است که اصطلاحا به آن امر قضاوت شده یا امر مختومه نیز می گویند
اگر فردی برای جرمی شکایت کند دادگاه و قبل از آن دادسرا به آن رسیدگی می کند و درباره آن حکم صادر میکند از این حکم می توان تجدید نظر کرد یعنی کسی که به ضرر وی حکم صادر شده می تواند به آن اعتراض کند.
و از راه هایی که قانون تعیین کرده اعتراض خود را انجام دهند اما نمی توانند برای همان جرم دوباره شکایتی را از اول شروع کنند و این شکایت رد خواهد شد
شرایط اعتبار امر مختومه
برای این که ما نمی توانیم یک شکایت را دوبار مطرح کنیم این شرایط باید موجود باشد و گرنه می توان دوباره شکایت را مطرح کرد.
- شاکی و متهم یک نفر باشند.
برای مثال اگر شما علیه الف شکایت توهین مطرح کرده اید دوباره نمی توان به خاطر همان توهین علیه الف شکایت کنید اما میتوان علیه ب یا شخص دیگر که متهم میدانید برای همان توهین شکایت کنید. - یکی بودن عنوان جرم شکایت شده.
یعنی درست است که شما اگر قبلا علیه الف برای جرم توهین شکایت کرده اید نمیتوانید باز هم برای توهین شکایت کنید اما میتوان علیه همین شخص الف شکایت با جرمی دیگر مثل قذف یا ضرب و جرح مطرح کنید. - سبب و علت شکایت واحد باشد.
مثلا ما شکایت اول را مطرح کرده ایم برای مجازات شخص حال که حکم صادر شده می توان در دادگاه حقوقی هم طرح دعوا کرد علیه همان شخص برای جبران خسارات مالی وارد شده پس اینجا سبب ها متفاوت است.
با این شرایط نمی توان علیه شخصی طرح شکایت دوباره کرد البته راه اعاده دادرسی باز است که بحث دیگری ست که در این باره می توانید از مشاوره حقوقی وکلای موسسه وکیل تاپ استفاده کنید.
تهیه شده در سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
به قلم : دکتر حشمدار